ભારત દેશમાં પ્રાચીન મંદિરોની કોઈ અછત નથી, ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધી તમને આવા ઘણા મંદિરો જોવા મળશે જે આજે પણ રહસ્ય છે. ન તો વૈજ્ઞાનીકો તેમની પાસે પહોંચી શક્યા છે, ન જ્યોતિષ શાસ્ત્ર સમજી શક્યા છે… જોકે આજે આપણે કોઈ પણ મંદિર વિશે વાત કરવા નથી જઈ રહ્યા, તેમ છતાં આજના રહસ્ય એવા કૂવા સાથે સંબંધિત છે જેની રચના અને તેની ઓળખ 30 કિલોમીટરની ટનલથી જાણીતી છે..
હા, કૂવામાં અંદરની ટનલ, તે પણ 30 કિલોમીટરની .. તે સાંભળીને ખૂબ જ વિચિત્ર લાગે છે પણ તમે સત્યથી પાળી શકતા નથી. ચાલો આપણે જણાવી દઈએ કે, પ્રાચીન સમયમાં, રાજા-મહારાજા ઘણી વાર તેમના રાજ્યમાં સ્થાને-કૂવા ખોદતાં, જેથી પાણીની કમી ન રહે.
ભારતમાં આવા હજારો કુવાઓ છે, જે સેંકડો વર્ષ જૂનાં છે અને કેટલાક હજાર વર્ષ પણ છે. આજે અમે તમને આવા જ એક કૂવા વિશે જણાવીશું, જેને ‘રાણી કી બાઓરી’ કહે છે. ખરેખર, બાઓરી એટલે સારી રીતે પગલું ભરવું. ‘રાણી કી બાઓરી’ 900 વર્ષથી વધુ જૂની છે. યુનેસ્કો દ્વારા વર્ષ 2014 માં તેને વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ જાહેર કરાઈ હતી.
ગુજરાતના પાટણમાં સ્થિત આ પ્રખ્યાત સ્ટેપવેલને રાની કી વાવ પણ કહેવામાં આવે છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે રાણી કી વાવ તેની પત્ની રાણી ઉદયમતી દ્વારા સોલંકી વંશના રાજા ભીમદેવ પ્રથમની યાદમાં 1063 માં બનાવવામાં આવી હતી. રાણી ઉદયમતી,જૂનાગઢના ચુડાસમા શાસક રા ‘ખેંગારની પુત્રી હતી..
આ પગલું 64 મીટર લાંબું, 20 મીટર પહોળું અને 27 મીટર ઉડા છે. આ ભારતમાં તેની જાતની સૌથી અનોખી વાવ છે. તેની દિવાલો અને થાંભલાઓ પર ઘણી કલાકૃતિઓ અને શિલ્પો સુંદર રીતે કોતરવામાં આવી છે. આમાંની મોટાભાગની કોતરણી ભગવાન વિષ્ણુને ભગવાન રામ, વામન, નરસિંહ, મહિષાસુરમર્દિની, કલ્કી વગેરે જેવા વિવિધ સ્વરૂપોમાં અર્પિત છે.
એવું કહેવામાં આવે છે કે આ વિશ્વવિખ્યાત સ્ટેપવેલની નીચે એક નાનો દરવાજો પણ છે, જેની અંદર લગભગ 30 કિલોમીટર લાંબી ટનલ છે. આ ટનલ પાટણના સિદ્ધપુરમાં ખુલી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અગાઉ આ ગુપ્ત ટનલનો ઉપયોગ રાજા અને તેના પરિવાર દ્વારા યુદ્ધમાં અથવા કોઈપણ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાં કરવામાં આવતો હતો. હાલમાં આ ટનલ પત્થરો અને કાદવને કારણે બંધ છે.
સાત માળની આ વાવ મારુ-ગુજારા સ્થાપત્ય શૈલીની સાક્ષી છે. સરસ્વતી નદી ગાયબ થયા બાદ લગભગ સાત સદીઓ સુધી તેને કાંપમાં દફનાવવામાં આવી હતી. ભારતના પુરાતત્ત્વીય વિભાગ દ્વારા તેને ફરીથી શોધી અને સાફ કરવામાં આવી હતી. હવે મોટી સંખ્યામાં લોકો પણ અહીં ફરવા માટે આવે છે.
વાવનું નિર્માણ અને તેનો ઇતિહાસ –
વિશ્વની અનોખી સ્થાપત્ય શૈલી માટે પ્રખ્યાત, આ વિશાળ રાણી કી વાવ ગુજરાતના પાટણ શહેરમાં સ્થિત છે. આ ભવ્ય સ્ટેપવેલ 10 મી -11 મી સદીમાં સોલંકી વંશના શાસક ભીમદેવની પત્ની ઉદયમતી દ્વારા તેમના સ્વર્ગસ્થ પતિની યાદમાં બનાવવામાં આવી હતી. આ 7 માળનું સ્ટેપવેલ 1022 થી 1063 ની વચ્ચે બનાવવામાં આવ્યું હતું.
આપને જણાવી દઈએ કે સોલંકી વંશના શાસક ભીમદેવે 1021 થી 1063 એડી સુધી વડનગર ગુજરાતમાં શાસન કર્યું હતું. અમદાવાદથી આશરે 140 કિલોમીટરના અંતરે બનેલો આ એતિહાસિક ધરોહર, રાણી કી વાવ પ્રત્યેના પ્રેમનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ અનન્ય સ્ટેપવેલનું બાંધકામ પાણીની યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવા માટે કરવામાં આવ્યું હતું, કારણ કે આ વિસ્તારમાં વરસાદ ખૂબ ઓછો હતો, જ્યારે કેટલાક લોકવાયકા અનુસાર, મહારાણી ઉદયમતીએ જરૂરિયાતમંદ લોકોને પાણી પહોંચાડીને ગુણવત્તા પ્રાપ્ત કરવાના હેતુસર કર્યું હતું. આ વિશાળ સ્ટેપવેલ બનાવવામાં આવ્યો હતો.
ઘણા વર્ષોથી આ નદીમાં પૂરને કારણે સરસ્વતી નદીના કાંઠે વસેલું આ વિશાળ પગલું આકારનું કદમ ધીમે ધીમે કાદવ અને કાદવનાં ભંગારમાં દફનાવવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ 80 ના દાયકામાં ભારતના પુરાતત્ત્વીય સર્વેએ આ પગલું ભર્યું હતું અને ખોદકામ કર્યું હતું સ્થળ. ઘણું ખોદ્યા પછી, આ સ્ટેપવેલ સમગ્ર વિશ્વની સામે આવી.અને સારી વાત એ છે કે વર્ષો સુધી ભંગારમાં દફનાવ્યા પછી પણ રાણી કી વાવના શિલ્પો ખૂબ સારી સ્થિતિમાં મળી
નોંધ – દરેક ફોટો પ્રતીકાત્મક છે (ફોટો સોર્સ : ગુગલ)
આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યુઝ અને વાતો રિપોર્ટરે રિપોર્ટ કરેલા છે અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી લેવામાં આવેલા છે. અમારો પ્રયત્ન તમને શ્રેષ્ઠ માહિતી સતત પહોંચાડવાનો છે અને રહેશે. આ ન્યુઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે-તે લેખક (રિપોર્ટર) તથા સોર્સની રહેશે ધર્મ વેદ વેબસાઈટ કે પેજની રહેશે નહીં.
