આવો જ એક ભારતનો કિલ્લો જ્યાંથી પાકિસ્તાન દેખાય છે –
મેહરાનગઢ કિલ્લો રાજસ્થાનના જોધપુરમાં સ્થિત છે અને ભારતના સૌથી મોટા કિલ્લામાં શામેલ છે. તે ભારતના સમૃદ્ધ ભૂતકાળનું પ્રતીક છે.
આ કિલ્લો શહેરથી 410 ફુટની ઉંચાઇ પર સ્થિત છે. અને પર્વતની ઉંચાઇએ 5 કિલોમીટર સુધી લંબાય છે. તેની દિવાલો 36 મીટર ઉંચાઈ અને 21 મીટર પહોળા છે, જે ઐતિહાસિક મહેલ અને રાજસ્થાનના સુંદર કિલ્લાનું રક્ષણ કરે છે.
શહેરના નીચલા ભાગથી કિલ્લા સુધી પહોંચવા માટે પણ પવનનો માર્ગ છે. તોપના દડાથી જયપુરના સૈનિકોએ કરેલા હુમલાની ઝલક આજે પણ આપણને સ્પષ્ટ દેખાય છે.
મેહરાનગઢ ફોર્ટ મ્યુઝિયમ, રાજસ્થાનનું એક શ્રેષ્ઠ અને સૌથી પ્રખ્યાત સંગ્રહાલય છે. જૂની શાહી પાલકીઓ કિલ્લાના સંગ્રહાલયના એક વિભાગમાં રાખવામાં આવી છે, જેમાં વિસ્તૃત ગુંબજવાળા મહાડોલ પાલકાનો સમાવેશ થાય છે, જેને 1730 માં ગુજરાતના રાજ્યપાલે જીત્યો હતો. આ સંગ્રહાલય આપણને રાઠોડ લશ્કર, કોસ્ચ્યુમ, પેઇન્ટિંગ્સ અને સજ્જ ઓરડાઓનો વારસો પણ બતાવે છે.
રાવ નારાની સહાયથી, કિલ્લાની પાયો 1 મે 1459 ના રોજ રાવ જોધા દ્વારા મંદોરથી 9 કિમી દક્ષિણમાં એક ખડકાળ ટેકરી પર નાખ્યો હતો. આ ટેકરી પક્ષીઓના પર્વત તરીકે જાણીતી હતી.
દંતકથા અનુસાર, તેઓએ કિલ્લો બનાવવા માટે પર્વતોમાં માનવ રહેવાસીઓને વિસ્થાપિત કર્યા હતા. ચેરીયા નાથજી નામના સંન્યાસીને પક્ષીઓનો ભગવાન પણ કહેવામાં આવતો હતો. પાછળથી, જ્યારે ચિર્યાનાથજીને પર્વતો છોડવાની ફરજ પડી ત્યારે તેણે રાવ જોધાને શ્રાપ આપ્યો અને કહ્યું, “જોધા! કદાચ કોઈક ક્ષણે તમે તમારા ગholdમાં પાણીનો અભાવ અનુભવશો. રાવ જોધા સંન્યાસીઓને તેમના માટે મકાન બનાવીને ખુશ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા.
આ સાથે, સંન્યાસીના નિરાકરણ માટે, તેમણે કિલ્લામાં ગુફાની પાસે મંદિરો પણ બનાવ્યા, જે સાધુઓ ધ્યાન કરતા હતા. પરંતુ હજી પણ, તેના શાપની અસર હજી પણ તે વિસ્તારમાં અમને દેખાય છે, દર 3 થી 4 વર્ષમાં કોઈક સમયે પાણીની જરૂર પડે છે.
આ કિલ્લામાં સાત દરવાજા છે.
જય પોલ કિલ્લાનો મુખ્ય દરવાજો છે અને કિલ્લાનો છેલ્લો દરવાજો લોહ પોલ, કિલ્લા સંકુલના મુખ્ય ભાગમાં બનાવવામાં આવ્યો છે. તેની ડાબી બાજુ રાણીઓના હાથની છાપ છે, જેમણે તેમના પતિ મહારાજા માનસિંહની અંતિમ વિધિમાં 1843 માં પોતાને બલિદાન આપ્યું હતું.
કિલ્લા પર મળતી હથેળી ની છાપ આજે પણ આપણને આકર્ષિત કરે છે.
આ કિલ્લાની અંદર ઘણા સુંદર પેઇન્ટેડ અને ડેકોરેટેડ મહેલો છે. જેમાં મોતી મહેલ, ફૂલ મહેલ, શીશ મહેલ, સિલેહ ખાના અને દૌલત ખાનાનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. કિલ્લાના સંગ્રહાલયમાં પણ, પાલખી, વેશભૂષા, સંગીતનાં સાધનો, શાહી પારણું અને ફર્નિચર જમા કરવામાં આવ્યાં છે. કિલ્લાની દિવાલો પર તોપ પણ મૂકવામાં આવ્યા છે, જેના કારણે તેની સુંદરતાને પણ ચાર ચંદ્ર મળે છે.
