યજ્ઞ અને હવનમાં આહુતિ આપતી વખતે સ્વાહા બોલવું જરૂરી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો હવનમાં આહુતિ આપતી વખતે સ્વાહા ન બોલવામાં આવે તો દેવતાઓ તે આહુતિ સ્વીકારતા નથી.
હિન્દુ ધર્મમાં યજ્ઞ અને હવન કરવાની પરંપરા સદીઓ જૂની છે. યજ્ઞ અને હવન કરતી વખતે ઘણા નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ. યજ્ઞ અને હવનમાં આહુતિ આપતી વખતે સ્વાહા બોલવું જરૂરી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો હવનમાં આહુતિ આપતી વખતે સ્વાહા ન બોલવામાં આવે તો દેવતાઓ તે આહુતિ સ્વીકારતા નથી. યજ્ઞ અને હવન સંબંધિત આ પરંપરા સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં જોવા મળે છે, જે નીચે મુજબ છે…
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર અગ્નિદેવની પત્ની સ્વાહા છે. તેથી જ હવનમાં દરેક મંત્ર પછી તેમનો પાઠ કરવામાં આવે છે.
સ્વાહાનો અર્થ થાય છે યોગ્ય રીતે પહોંચાડવું. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, તેના પ્રિયને સલામત રીતે જરૂરી સામગ્રી પહોંચાડવી. સ્વાહા સંબંધિત વર્ણન શ્રીમદ ભાગવત અને શિવ પુરાણમાં આવ્યું છે. હવન અથવા કોઈપણ ધાર્મિક વિધિમાં મંત્રનો પાઠ કરતી વખતે, સ્વાહા બોલીને ભગવાનને હવન સામગ્રી, અર્ઘ્ય અથવા ભોગ અર્પણ કરો. તેનાથી દેવતાઓ પ્રસન્ન થાય છે.
વાસ્તવમાં, કોઈ પણ યજ્ઞ જ્યાં સુધી દેવતા હવન દ્વારા સ્વીકારવામાં ન આવે ત્યાં સુધી સફળ ગણી શકાય નહીં. પરંતુ, દેવતા આવા ગ્રહણને ત્યારે જ સ્વીકારી શકે છે જો તે સ્વાહા બોલી અગ્નિ દ્વારા અર્પણ કરવામાં આવે. સ્વાહા સંબંધિત વર્ણન શ્રીમદ ભાગવત અને શિવ પુરાણમાં આવ્યું છે. આ ઉપરાંત ઋગ્વેદ, યજુર્વેદ વગેરે વૈદિક ગ્રંથોમાં અગ્નિના મહત્વ પર અનેક સ્તોત્રોની રચના કરવામાં આવી છે.
પૌરાણિક
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, સ્વાહા દક્ષ પ્રજાપતિની પુત્રી હતી. તેમના લગ્ન અગ્નિદેવ સાથે થયા હતા. અગ્નિદેવ તેમની પત્ની સ્વાહા દ્વારા જ ભાગ્યનો સ્વીકાર કરે છે અને તેમના દ્વારા આહ્વાન દેવતા દ્વારા સમાન ભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
બીજી એક રસપ્રદ વાર્તા પણ સ્વાહાની ઉત્પત્તિ સાથે જોડાયેલી છે. આ મુજબ, સ્વાહા પ્રકૃતિની એક કળા હતી, જેના અગ્નિ સાથે લગ્ન દેવતાઓની વિનંતી પર કરવામાં આવ્યા હતા. ભગવાન કૃષ્ણે સ્વયં સ્વાહાને આ વરદાન આપ્યું હતું કે તેમના દ્વારા જ દેવતાઓ પરમાત્મા પ્રાપ્ત કરી શકશે. જ્યારે આહ્વાન કરેલા દેવતાને તેનો પ્રિય ભોગ અર્પણ કરવામાં આવે ત્યારે જ બલિદાનનો હેતુ પૂરો થાય છે.
નોંધ – દરેક ફોટો પ્રતીકાત્મક છે (ફોટો સોર્સ : ગુગલ)
આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યુઝ અને વાતો રિપોર્ટરે રિપોર્ટ કરેલા છે અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી લેવામાં આવેલા છે. અમારો પ્રયત્ન તમને શ્રેષ્ઠ માહિતી સતત પહોંચાડવાનો છે અને રહેશે. આ ન્યુઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે-તે લેખક (રિપોર્ટર) તથા સોર્સની રહેશે ધર્મ વેદ વેબસાઈટ કે પેજની રહેશે નહીં.
