શ્રી રામ અને રાવણ વચ્ચેનું યુદ્ધ સત્ય અને અસત્ય વચ્ચેનો સંઘર્ષ માનવામાં આવે છે. આમાં રાવણનો પરાજય થયો હતો પરંતુ તેણે લક્ષ્મણને મ-રતી વખતે વર્તન અને નીતિની ઘણી વાતો જણાવી હતી.
રામાયણમાં ભગવાન શ્રી રામ અને રાવણ વચ્ચેના યુદ્ધને સત્ય અને અસત્ય વચ્ચેનો સંઘર્ષ માનવામાં આવે છે. આમાં રાવણનો પરાજય થયો હતો પરંતુ તેણે લક્ષ્મણને મ-રતી વખતે વર્તન અને નીતિની ઘણી વાતો જણાવી હતી.
રાવણે અધર્મ અને પાપના માર્ગને અનુસરવાનું સ્વીકાર્યું, પરંતુ તે ખૂબ જ વિદ્વાન અને શકિતશાળી પણ હતો. તે યુગના મહાન શાસકો તેમની મુત્સદ્દીગીરી અને આ-તંકથી કંપાયા.
શ્રી રામે પોતે લક્ષ્મણને રાવણ પાસેથી રાજકારણ અને વિશ્વ સાથે સંબંધિત તેના અનુભવો સાંભળવા કહ્યું હતું. લક્ષ્મણે આજ્ઞપાળી અને રાવણના મસ્તક તરફ ઉભો રહ્યો. … પણ રાવણે કશું કહ્યું નહિ.
ત્યારે શ્રી રામે તેને રાવણના ચરણોમાં ઉભા રહેવા કહ્યું, કારણ કે તેને રાવણ પાસેથી જ્ઞાન મેળવવાનું છે. જેણે જ્ઞાન મેળવવું હોય તેના ચરણોમાં સ્થાન લેવું જોઈએ. લક્ષ્મણે પણ એવું જ કર્યું. તે સમયે રાવણે તેને જીવનની 3 મહત્વની વાતો જણાવી હતી.
1- રાવણે કહ્યું હતું કે શુભ કાર્ય માટે વધારે રાહ ન જુઓ. તેને જલ્દી પૂર્ણ કરો, કારણ કે તમને ખબર નથી કે જીવનનો દોરો ક્યારે તૂટી જશે. રાવણે ઘણા સપના જોયા હતા પણ તે તેમને આળસથી મુલતવી રાખતો રહ્યો અને બીજા કોઈ દિવસની રાહ જોતો રહ્યો. એ સપના અધૂરા રહ્યા.
2- તમારા વિરોધી અથવા દુશ્મનને ક્યારેય નબળા ન સમજશો. રાવણે વાંદરા-રીંછ અને 2 તપસ્વીઓ (શ્રીરામ-લક્ષ્મણ) ની સેનાને નબળી માનવાની ભૂલ કરી હતી, જે તેના માટે સમય સાબિત થયો.
3- જો તમારા જીવનમાં કોઈ રહસ્ય છે, તો તેને શક્ય તેટલું ગુપ્ત રાખવું જોઈએ. જો તે રહસ્ય ઉજાગર થઈ જાય તો તે જીવન પર ખરાબ અસર કરી શકે છે. રાવણની નાભિમાં અમૃતકુંડનું રહસ્ય પ્રગટ થયા બાદ જ તેમનું અવસાન થયું.
